Aby pokonać wroga trzeba go poznać. Poprzez zachowanie kilku zasad w naszym życiu możemy efektywnie zmniejszyć negatywne oddziaływanie trujących substancji na nasz organizm. W poprzednich wpisach Jak pozbyć się toksyn w naszym życiu cz. 1– czytaj (kliknij) i Ogólne strategie zmniejszające poziom toksyn w domu cz. 2 – czytaj (kliknij)  opisałam ogólne zasady pozbywania się toksyn z naszego domu,  w tym opiszę ją szczegółowo.

Poniżej przedstawię toksyny, które należą do najczęściej występujących w naszym otoczeniu: w powietrzu, wodzie, produktach stosowanych w domu i żywności. Nie jest to wyczerpująca lista, gdyż w naszym środowisku znajduje się tysiące innych substancji szkodliwych.

1. Lotne związki organiczne (VOC):

VOC (Volatile Organic Compounds) to grupa związków chemicznych, które łatwo parują w temperaturze pokojowej, a w ich oparach znajdują się substancje szkodliwe np. formaldehydy. Ich stężenia nie są zazwyczaj wysokie, jednak kumulują się w długim okresie i indukują powstawanie chorób.  Przedostają się one do domu z różnych źródeł.  Istnieje ponad 400 związków typu VOC, które zostały zidentyfikowane w naszych domach z czego ponad 200 z nich można znaleźć w dywanach. Stężenie VOC mogą być wyższe (od dwóch do pięciu razy) w powietrzu wewnątrz pomieszczeń, niż w powietrzu na zewnątrz. Wynika to z tego, że są obecne w wielu produktach gospodarstwa domowego.

Zagrożenia: podrażnienie oczu i dróg oddechowych, bóle głowy, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, zaburzenia pamięci, przewlekłe oddziaływanie zwiększa ryzyko raka wątroby, nerek i uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. Osoby z problemami układu oddechowego, takich jak astma, małe dzieci, osoby starsze i osoby o podwyższonej wrażliwości na substancje chemiczne mogą być bardziej podatne na podrażnienia i choroby z VOC.

Źródła zagrożenia: nowe dywany i meble, farby do wnętrz, płyty wiórowe, sklejka i prasowane wyroby z drewna, nowe tworzywa sztuczne, elektronika, dezodoranty, odświeżacze powietrza, szampony i kosmetyki,  płyny czyszczące, lakiery, odzież sucho czyszczona, środki odstraszające insekty, wyrobów tytoniowych.

Jak zminimalizować skutki:

1. Należy unikać produktów o wysokiej zawartości VOC – poszukaj informacji na opakowaniu „Low-VOC” i „Zero-VOC” np. na farbach.
2. Kupuj wyroby litego drewna, płyt pilśniowych lub sklejki  w miejsce prasowanych produktów z drewna.
3. Stwórz politykę „zakazu palenia” politykę w domu.
4. Rozważ zakup antyków.
5. Przed wniesieniem nowych mebli, dywanów, wykładzin, urządzeń do domu – rozpakuj je i zostaw np. w garażu na kilka dni przed wniesieniem do pomieszczeń zamkniętych. Podobnie postępuj przed wniesieniem artykułów z drewna prasowanego z lakierem i farbą.
6. Wietrz pomieszczenia – przez zwiększenie wentylacji można obniżyć stężenie VOC w domu- szczególnie jeśli nowe dywany lub wykładzina winylowa została ułożona, lub pokój świeżo pomalowany. Otwórz okna i drzwi oraz użyj wentylatora aby pomóc toksynom wydostać się z domu.

 

2. Pestycydy:

Pestycydy są powszechnie używane w rolnictwie. Z badań wynika, że 60% herbicydów, 90% fungicydów i 30% insektycydów są substancjami rakotwórczymi. Osadzają się one na roślinach w wyniku czego od 50 do 90 procent żywności zawiera pozostałości po nich.

Zagrożenia: podrażnienie oczu, nosa i gardła, uszkodzenia centralnego systemu nerwowego, nerwów i nerek, zwiększone ryzyko zachorowania na raka, chorobę Parkinsona, poronienia, wady wrodzone, blokowanie wchłanianie składników odżywczych żywności.

Źródła: jedzenie (niektóre owoce, warzywa, zboża i mięso produkowane przemysłowo), produkty do niszczenia szkodników domowych,  niektóre chemiczne zabiegi pielęgnacyjne trawników, produkty chemiczne stosowane w ogrodach, parkach.

Jak zminimalizować skutki:

1. Ustanowienie polityki „bez butów” w domu – najprostszy sposób, aby zachować pestycydy poza domem. Dotyczy to szczególnie chemikaliów z parku, ogrodu, trawnika czy ulicy i chodnika. Przy wejściu do domu członkowie rodziny jak i goście zdejmują i zostawiają swoje buty przy drzwiach. Takie zachowanie ma również drugi pozytywny efekt – dom pozostaje dłużej czysty. Dobrze jest mieć kupione tanie kapcie dla gości.
2. Kupuj świeże, organiczne warzywa i owoce od sprawdzonych dostawców. Jednak, jeżeli masz chociaż niewielki ogródek – uprawiaj własne. Daje to dużo przyjemności i satysfakcji. Dotyczy to również np. jajek – idealnie jeżeli można znaleźć lokalnego rolnika, który zapewni jajka od kur z wolnego wybiegu.
3. Unikaj produktów chemicznych do zwalczania insektów w domu. Można znaleźć bezpieczne ekologiczne alternatywy np. mała ilości ziemi okrzemkowej, zabije różne owady, nie stanowiąc szkody dla dzieci lub zwierząt domowych. Chemiczne środki powinny być stosowane tylko wtedy, gdy łagodniejsze nie poradzą sobie z problemem.
4. Używaj naturalnych metod zwalczania szkodników na trawniku i ogrodzie – trawnik.

3. Pleśń i inne toksyny z grzybów (mikotoksyny):

Są jednymi z bardziej alergennych substancjami – u jednej osoby na trzy to właśnie one wywołują reakcję alergiczną. Już niewielka ilość mikotoksyny może powodować szereg problemów zdrowotnych.

Zagrożenia: nie ma zbyt wielu publikacji na ten temat oraz jednoznacznego potwierdzenia oddziaływania mikotoksyn na zdrowie. Mogą mieć one różnorodne działanie toksyczne, od podrażnienia błony śluzowej, do zaburzeń w pracy układu odpornościowego i raka.

Źródła: skażonych budynki, wilgotne obszary o częstych zmianach temperatury, zawieszone w powietrzu cząstki z wentylacji lub klimatyzacji.

Jak zminimalizować skutki:

1. Dbaj o to aby były czyste filtry od ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji.
2. Usuń wszystkie źródła wody gdzie może rozwijać się pleśń; miejsce to należy później dokładnie wysuszyć.
3. Zachowaj wilgotności względną poniżej 60%, co może wymagać osuszacza w niektórych obszarach.
4. Przechowuj przedmioty o dużej zawartości celulozy (gazety, płyty gipsowo-kartonowe, karton) w pomieszczeniach suchych

4. Ftalany i PVC (polichlorek winylu):

PVC zawierają ftalany, są to powszechnie stosowane w  przemyśle związki chemiczne zwane technicznie estrami fosforowanymi ( składniki chemikaliów rolniczych)  oraz  estrami 1,2-benzenodikarboksylowymi. Ftalany mają wiele zastosowań przemysłowych, oraz równie dużo  właściwości toksycznych. Substancje, te są stosowane przede wszystkim do wydłużenia życia zapachów (kosmetyki, odświeżacze, chemia gospodarcza) i zmiękczają opakowania plastikowe.

Zagrożenia: wpływają negatywnie na układ hormonalny (ftalany pod względem chemicznym naśladują hormony i są szczególnie niebezpieczne dla dzieci). Badacze zwracają uwagę, na wielką szkodliwość dla kobiet ciężarnych – wywierają one negatywne skutki na rozwój narządów u dzieci. Już niskie dawki stanowią ryzyko dla zdrowia.

Źródła: folia, plastikowe butelki, plastikowe pojemniki do przechowywania żywności, która może przenosić ftalany w naszej żywności. PVC w niektórych produktach, takich jak podłogi winylowe, zasłony i obicia, zabawki dla dzieci, zasłony prysznicowe, materace dmuchane, kosmetyki i utrwalacze.

Jak zminimalizować skutki:

1. Sprawdź etykiety produktów dla dzieci, aby sprawdzić, że są wolne od ftalanów.
2. Przy zakupie wyrobów z tworzyw sztucznych dla domu, zapytaj czy zawierają PVC lub ftalany.
3. Unikaj spożywania żywności przechowywanej w plastiku z PCV.
4. Wybieraj produkty z kodami kodu recyklingu # 3 lub V w miejsce wyrobów z PVC.
5. Wybieraj zasłony, rolety i markizy, które nie zawierają PCV – najlepsze są naturalne włókna, takie jak bawełna, len, drewno, bambus, jedwab.
6. Pamiętaj o systematycznym wietrzeniu pomieszczeń.

5. Dioksyny:

Związki chemiczne powstałe w wyniku procesów spalania w piecach lub komercyjnego spalania odpadów komunalnych miedzy innymi takich jak: bielonej masy celulozowej, papieru, plastik oraz tłuszcze wytworzone komercyjnie.

Zagrożenia: rak, zaburzenia rozwojowe i układu rozrodczego, trądzik chlorowy, wysypki skórne, przebarwienia skóry, łagodne uszkodzenie wątroby

Źródła: tłuszcze zwierzęce – ponad 95 procent ekspozycji dioksynami pochodzi z jedzenia komercyjnych tłuszczy zwierzęcych – 23% z mleka i nabiału. Inne duże źródła narażenia to wołowina, ryby, wieprzowina, drób i jaja w ryby, gdyż te toksyny akumulują się w łańcuchu pokarmowym. Również dym papierosowy – zawiera niewielką ilość dioksyn.

Jak zminimalizować skutki:

1. Zmniejsz spożycia mięsa i przetworów mlecznych.
2. Unikaj spalania materiałów zawierających chlor, takich jak np. tworzywa sztuczne.

6. Metale ciężkie :

Metale takie jak arsen, rtęć, ołów, aluminium i kadm, które są powszechne w wielu dziedzinach naszego życia, gromadzą się w tkankach miękkich ciała

Zagrożenia: rak, zaburzenia neurologiczne, choroba Alzheimera, zawroty głowy, zmęczenie, nudności i wymioty, zmniejszenie produkcji czerwonych i białych komórek krwi, zaburzenia rytmu serca, uszkodzenia naczyń krwionośnych

Źródła: woda pitna, szczepionki, pestycydy, zakonserwowane drewno, antyperspiranty, materiały budowlane, farb ołowiowych.

Jak zminimalizować skutki:

1. Zainstaluj filtry do wody.
2. Używaj zimnej wody do picia oraz do gotowania na herbatę lub kawę.
3. Unikaj ryb zawierających w rtęć, takich jak makrela, miecznik, rekin, gardłosz. Ogranicz zużycie tuńczyka, szczególnie steki i konserwy z tuńczyka białego.
4. Jeżeli twój dom został zbudowany przed 1978 r., sprawdzić czy zastosowana została farba ołowiowa.
5. Unikaj kupowania produktów wykonanych z PFC, takich jak naczynia Teflonowe i Scotchgard.
6. Unikaj impregnowanego drewna na podłogach lub placach zabaw dla dzieci.

7. Chloroform:

Ten bezbarwny płyn ma nieprzyjemny, drażniący zapach i lekko słodki smak. Jest używany do produkcji innych środków chemicznych. Wydziela się również, gdy chlor jest dodawany do wody.

Zagrożenia: rak, problemy z płodnością, wady wrodzone, zawroty głowy, zmęczenie, bóle głowy, uszkodzenie nerek i wątroby.

 Źródła: formy Chloroform gdy chlor, który jest używany do dezynfekcji publicznych watersupplies, miesza się z organicznych znaczenia w wodzie. Powietrze, woda pitna i żywność może zawierać chloroform. Jak zminimalizować ekspozycję:

Jak zminimalizować skutki:

1. Zainstaluj natryski o małym przepływie oraz regulator temperatury wody aby zmniejszyć temperaturę wody prysznicem.
2. Otwieraj okna lub używaj wentylatora wyciągowego przy użyciu gorącej wody pod prysznicem lub do czyszczenia.
3. Umieść pralkę do prania w garażu lub w miejscu z dobrą wentylacją.

Zestawienie podstawowych zasad oraz ogólne informacje znajdziesz w poprzednich wpisach Jak pozbyć się toksyn w naszym życiu cz. 1– czytaj (kliknij) i Ogólne strategie zmniejszające poziom toksyn w domu cz. 2 – czytaj (kliknij) .